Donderdag 31 juli 2014 (deel 6)

git-200-gullarve2-1

En zo zijn we belandt bij de 200e molen van deze Grote IC-Tour; een bijzonder elegant achtkantje (200) dat in meerdere opzichten heel bijzonder en behoudenswaardig is! Ooit (waarschijnlijk in een niet al te lang verleden) heeft de askop het begeven waardoor het wiekenruis thans op de grond ligt. Kapvorm en staartconstructie lijken sterk op die van Isums (nr. 197).

Eenmaal binnen op de begane grond blijkt dit werkelijk een schitterend molentje! Spoorwiel en steenschijf verkeren nog in uitstekende staat (ook hier geen sporen van een tweede koppel; wederom een overeenkomst met Isums, nr. 197); aan de kruisarmen van het spoorwiel is nog duidelijk het meelstof te zien! Al met al moet deze molen nog niet zo héél lang buiten bedrijf zijn; we schatten 20 hooguit 30 jaar… Ook de windborden van het wiekenkruis liggen nog in de molen opgeslagen. Verder oog voor detail: zelfs het houten klosje om de (jute)zak aan de maalbak open te houden is nog aanwezig! De pasbalk wordt op en neer bewogen door middel van een metalen ring zoals we gisteren zagen bij de molens van het gehucht Bjärges (nrs. 179 t/m 181). Op een balk staat geschreven dat de molen in 1897 gebouwd is.

git-200-gullarve2-8

Het koppel stenen op de eerste zolder = steenzolder

Ook in de kap verkeert alles nog in prima staat! Wat opvalt (zie de plaatsing van de vangbalk) is dat dit een anti-clockwise molen is (hiermee wijkt hij dus af van de molen van Isums en daarmee het gros van de bovenkruiers op Gotland). De vangbalk bevindt zich (en dat is dan weer gebruikelijk) boven het voeghout.

De bediening van de vang is ook bijzonder: hier geen trekvang maar een binnenvangstok die haaks op de vangbalk is geplaatst. Het lijkt enigszins op de bediening van Nederlandse vangen: geen trekvang (dus), maar ook geen ‘vanghaak’ of ‘sabelijzer’: vanaf de begane grond / maalzolder wordt de vang gelicht en vervolgens wordt het vangtouw ter plekke geborgd. Hiertoe zijn uitstekende houten pennen op de begane grond aanwezig (dus weer ongeveer zoals in Isums).

Gezien het feit dat dit schitterende unieke molentje niet wind- en waterdicht is, zou deze écht de hoogste prioriteit moeten hebben om dit zo snel als mogelijk te regelen!

Naschrift: na een bezoek aan het Intermolinologisch Centrum Breda van Tommy Masters blijkt dat deze de molen in 1995 in bedrijf heeft gezien, malend zelfs! Onze veronderstelling klopt dus! Onbegrijpelijk dat nog geen 20 jaar later deze molen in verval is geraakt; is er dan niemand?…. Ook de andere molen van Gullarve (nr. 199) was destijds nog voorzien van een redelijk goede kap en het interieur was allerminst ingestort. Dat dít allemaal heeft kunnen gebeuren de afgelopen 20 jaar…

De molen van het even oostelijker gelegen gehucht Isome (201) onderging ondertussen een ander lot. Deze is ongeveer vergelijkbaar met het zojuist bezochte, schitterende exemplaar in Gullarve, maar deze achtkante houten grondzeiler wordt (helaas) verbouwd tot (vakantie)woning. En dat betekent: oninteressant, fotostop…

Buiten ligt de bovenas weg te rotten, er zijn nog fragmenten te vinden van maalstenen uit de (ongetwijfeld volledig uitgesloopte) molen, maar verder moet ik mij hier voornamelijk amuseren met beelden van de IC die met veel moeite en gemartel onder een schrikdraad kruipt. Dat laatste valt dan eigenlijk wel weer tegen… of mee. Anyway, geen leedvermaak zoals te verwachten viel…