Even noordwestelijker ligt het gehucht St.Vikare met alweer een bijzondere molen (206). Onze eerste reactie: De Gotlandse Lonneker! (ronde stenen molen met riet gedekt vanwege vochtdoorslag). Hier lijkt de ronde stenen romp vanwege dat zelfde euvel met schaliën te zijn gedekt. De romp is trouwens opvallend taps en slank; qua kap en staartwerk is het weer een typisch Gotlandse molen. Het is trouwens opvallend hoe klein hier de uitneembare borden zijn; zelfs bij uitgenomen borden staat deze molen permanent met 4 flinke ‘halve’; het zal in de praktijk geen probleem zijn geweest… We hebben onderhand al heel wat – op z’n Duits – ‘Türenflügel” gezien die op het eerste gezicht weinig van elkaar verschillen. Toch onderscheidt het boek Väder och Vattenkvarnar på Gotland maar liefst 34 (!) verschillen wiektypen. Bij slechts drie daarvan worden zeilen gebruikt.
Groot is onze verbazing als blijkt dat dit een houten achtkantje is! In ieder veld zijn ronde houten segmenten gemonteerd waarop een verticaal houten beschot is aangebracht waardoor er een zuivere ronde rompvorm ontstaat! Geen idee waarom bij deze molen voor deze unieke constructie is gekozen (zelfs de IC weet het niet…): ooit was er in de Wieringerwaard een poldermolen van een ‘rond’ rietdek voorzien om zeilslag te verminderen / tegen te gaan, maar dat kan hier onmogelijk als argument hebben gediend….
De molen is voorzien van één koppel stenen dat rechtstreeks door het bovenwiel wordt aangedreven. Vanuit dat koppel werd rechtstreeks in een buil gemalen. Stonden we in Hästings (nr. 204) voor een raadsel hoe de buil(en) werd(en) aangedreven, hier lijkt het door middel van een poelie op de bolspil te zijn gebeurd (maar vraag me niet precies hoe…). Dan ligt er op de begane grond ook nog een as met maar liefst drie poelies en ook daarvan is niet precies duidelijk waarvoor deze heeft gediend; de IC oppert dat de molen waarschijnlijk een luiwerk heeft (gehad), maar waarom dan drie poelies?…
De molen is nog helemaal compleet (en in goede staat) met het ene koppel stenen (rechtstreeks aangedreven door het bovenwiel) met toebehoren op de eerste zolder (plaatsen foto helaas mislukt). Ook zijn hier de gebruikelijke klossen – mét touwen – voor de (eveneens gebruikelijke) trekvangconstructie aanwezig. De plaatsing is overigens wél vreemd: meestal bevinden deze zich op de maalzolder c.q. begane grond. Dat is ook het gemakkelijkste voor de bediening. Het lijkt niet erg logisch om een (binnen)vang op de steenzolder te bedienen….
Even onder de kuip c.q. kap: een balk met een soort van lager waarin overduidelijk een horizontale as heeft gelopen; de as die thans op de begane grond ligt? Een aanwijzing dat de molen een luiwerk heeft gehad, zoals de IC beweert?….
In de kap. Een vang compleet met buikstuk en een vangbalk ónder het voeghout: het doet bijna Nederlands aan! Het is de eerste molen op Gotland met een vangbalk onder het voeghout. Toch is hier sprake van een trekvangconstructie (maar die conclusie hadden we dus al getrokken). Verder: glijkruiwerk met neuten en ‘’centreerklossen’’ aan de binnenzijde van de kuip.
Dat laatste mag dan niet heel bijzonder zijn, in zijn geheel is dit toch wel een heel bijzondere en behoudenswaardige molen; gelukkig verkeert hij in goede staat en… met een beetje moeite krijgen we hem wel ‘’aan de praat’’….