Woensdag 30 juli 2014 (deel 13)

git-179-bjarges1-1

We rijden in westelijke richting, richting de westkust, naar het gehucht Bjärges waar drie molens zouden moeten staan. We hebben geluk: het landschap is hier nogal open en in één oogopslag zien we de drie molens staan. De eerste – de meest noordelijke – is een netjes gerestaureerde ronde stenen grondzeiler (179).

Inwendig valt op dat het lichtwerk van het ene koppel stenen bediend wordt door middel van een metalen spindel met dito metalen ‘draaiwiel’, iets soortgelijks (maar dan met vleugelmoer) hadden we gisteren reeds gezien op de standerdmolen van Laban Bergström in Sandkvie (nr. 125). De trekvangconstructie is nog aardig compleet; een stalen buis dient als vangbalk (foto kan ik vooralsnog helaas niet plaatsen…).

Enkele honderden meters zuidoostelijker staat de tweede molen van Bjärges (180), ook een ronde stenen grondzeiler, ditmaal met een wat primitief ogent ‘nepkruis (die zoomlatten bij de askop lijken niet origineel) dat duidelijk voorover helt. Detail: op de linkerfoto is direct links van de molen, de volgende, nr. 181, al te zien.

Best nog wel een mooi authentiek sfeertje op de begane grond; ook hier wordt de pasbalk op en neer bewogen door middel van een metalen ‘draaiwiel’. De kap blijkt nagenoeg nieuw. Hier wordt ook duidelijk waarom het kruis zo voorover hangt: de hele bovenas is uit het penlager gekiept. Het bovenwiel (armwiel) hangt zodoende veel te hoog en de vang met vangbalk hangt er helemaal verloren bij….

En dan is er een paar honderd meter oostelijker nog een derde molen van Bjärges, een standerdmolen (181). De vervallen molen hangt duidelijk voorover. Omdat we inmiddels al zóveel (dezelfde) standerdmolens op Gotland hebben gezien, houden we het op een fotostop. Komt nog bij dat door de weelderige begroeiing van het voormalige molenerf de molen moeilijk te bereiken is. Eén detail nog (kijk goed op de rechterfoto): ook hier wordt de pasbalk bediend door middel van een metalen ‘draaiwiel’; blijkbaar iets streekeigens voor dit gehucht…

Ook bij de even zuidelijker gelegen, gerestaureerde, standerdmolen van Sproge (182) houden we het op een fotostop. De laagstaande zon levert een hele lelijke tegenlicht-opname op; de rechterfoto is een dag later (donderdag 31 juli) genomen, als we vanaf onze overnachtingsplek noordwaarts rijden.

Ook wij rijden nu een klein stukje noordwaarts terug en vinden met enige moeite de molen van Tjängsarve (183). De gerestaureerde vrij kleine grondzeiler staat nogal verscholen tussen zeer hoge bomen. Inwendig resteert alleen nog het bovenwiel en het centrale staakijzer met schijfloop.