Via het enige dorp op het eiland van enige betekenis, het gelijknamige dorpje Fårö (en eigenlijk stelt dat ook niets voor), rijden we naar het noorden en vinden één van de interessantste molens hier. Het is de molen van het gehucht Lauter (27). Als eerste valt het merkwaardige kapmodel op: een soort dubbelzijdig zadeldak. Dit model wordt niet eens beschreven bij het overzicht van kapmodellen op pagina 74/75 in het eerdergenoemde boek Väder- och vattenkvarnar på Gotland. Toch lijkt het ons origineel.
De grootste verassing is echter binnen. Hadden we in Norrbys (nr. 13) de eerste indicatie dat dit soort molens ook wel van een spoorwiel met twee koppel stenen voorzien zou zijn geweest, hier hebben we het eerste echte bewijs. Moet wel gezegd worden dat deze molen net een maatje groter is dan de eerdere ronde stenen grondzeilers die we vandaag gezien hebben; later deze tour zou overigens blijken dat deze logica niet altijd opgaat.
Er zijn dus twee koppel stenen met bovenaandrijving, waarbij één staakijzer ontbreekt. Het gaande werk verkeert sowieso in matige staat, al is de molen gelukkig wel wind- en waterdicht. Er wordt – en dit geldt voor beide koppels – rechtstreeks in een soort buil gemalen, iets dat we eerder in Alby (nr. 17) zagen.
Merkwaardige ‘gesloten’ constructie van het bovenwiel; het lijkt wel een soort mega-haspel. De vang ligt op de kapzolder. Overbodig te melden dat het hier een clockwise molen betreft.
Via een klein weggetje vlak langs de prachtige noordwest kust van het eiland, komen we bij een molen die we al van grote afstand zien staan: de molen van het gehucht Langhammars (28). Van de fotogenieke molen zou ik vrijdag twee ansichtkaarten kopen in Visby.
Er valt eigenlijk weinig tot niets over te melden en het feit dat ik binnen geen foto’s heb gemaakt (de IC wel; de molen staat open) zegt ook genoeg over het interieur.
De IC maakt me ook attent op de rosmolen (29) aan de overzijde van de weg. Er zit zelfs nog een spil in met een rad en dat kunnen we ronddraaien: “Zo zien we toch nog een draaiende molen op deze tour”, het klinkt wat cynisch, maar het is helaas de waarheid…..
En dan zien we onverwacht aan de rechterzijde van de weg (want geen molentekentje op de kaart) een molen (30) bij het gehucht Käldurivshagen. De molen is uitwendig netjes gerestaureerd, maar er valt even weinig over te melden dan de vorige: fotostop
Vlakbij de molen staat een fraai gerestaureerde oude schuur, van een model zoals we er nog meer zouden tegenkomen de komende dagen. Opvallend is het dikke, zeer ruim aangebrachte rietdek. De IC heeft er bijzondere interesse in en vanwege het hoge knuffelgehalte, zouden we de rest van de tour spreken over ’knuffelhutten’. Tot zover (voorlopig) de bijzaken.