Donderdag 31 juli 2014 (deel 5)

git-199-gullarve1-1

We rijden enkele kilometers in zuidwestelijke richting en zien dan in het gehucht Gullarve , direct rechts van de doorgaande weg, een zeer interessante molenruïne (199). Excuses voor de tere Nederlandse molenzieltjes, maar juist dit soort wrakken maakt een Grote IC-Tour als deze zo boeiend: de ronde stenen grondzeiler is van het Gotland-type en is niet alleen uitwendig, maar vooral inwendig volkomen geïmplodeerd. Kap en wiekenkruis zijn bijna volledig vergaan, maar toch herbergt deze molen een interessant detail dat ook ons in eerste instantie ontgaat…

De puinhoop op de begane grond is ronduit afzichtelijk: het is te danken aan de ‘korsvirke’ (nogmaals; zie molen nr. 99) en de ooit rudimentair aangebrachte stutten onder de steenzolder dat de boel nog niet helemaal naar beneden is gekomen, maar we zien wel twee schijflopen; hebben deze betrekking op een tweede en wellicht zelfs derde koppel stenen die deze molen ooit bezat?

Verder de bekende kachel (waarschijnlijk zijn het er twee, zoals gebruikelijk; de ander ligt onder het puin).

git-199-gullarve1-4

Het verrotte spoorwiel zit nog op z’n plaats net onder de half ingestorte steenzolder (onderaandrijving dus), net als één schijfloop van een koppel stenen…

git-199-gullarve1-5

… dat zich nog op de steenzolder bevindt: de ligger is met zolder verder naar beneden gezakt dan de loper die dankzij bolspil, pasbalk ect. nog iets beter op z’n plaats hangt!

Voor zover we naar boven kunnen c.q. durven, een blik op de nagenoeg volledig vergane kap. Bovenas, bovenschijfloop en koningsspil bevinden zich nog op hun plaats. Twee zaken vallen op: 1) het bovenwiel heeft nagenoeg dezelfde diameter als het bovenschijfloop; een overbrengingsverhouding van ca. 1:1 dus! Iets soortgelijks zouden we later vandaag ook in Romakloster (nr. 207) aantreffen. 2) Ca. 1 meter onder de kuip bevindt zich nog een tweede kruivloer in het metselwerk; de molen moet ooit dus verhoogd zijn!

git-199-gullarve1-8

Nog een plaatje van de buitenzijde en – met de kennis van nu – is inderdaad met enige moeite te zien dat de molenromp ooit verhoogd is, omdat de bovenste 1 meter verticaal is opgemetseld. Overigens bezocht Tommy Masters deze molen in 1995 en toen was hij nog redelijk wind- en waterdicht. De toestand is er de afgelopen 20 jaar dus ernstig op achteruit gegaan! Dat geldt helaas ook voor de andere molen van Gullarve: Deze is links achter de molen te zien; er op af dus!